بررسی محتوا و ساختار «ترسّل اسفزاری»

Authors

محمود مدبری

دانشگاه شهید باهنر کرمان محمدرضا صرفی

دانشگاه شهید باهنر کرمان محمدصادق بصیری

دانشگاه شهید باهنر کرمان سیدامیر جهادی

دانشگاه شهید باهنر کرمان

abstract

یکی از بزرگان دوره تیموری معین الدّین محمّد زمجی اسفزاری هروی، منشی، شاعر، خوشنویس و مورّخ مشهور است، که از او آثاری برجسته به جا مانده است. از تألیفات این نویسنده دوره تیموری تنها کتاب روضات الجنات فی اوصاف مدینه هرات به چاپ رسیده و سایر آثار او در غبار زمان به دست فراموشی سپرده شده است. از آثار شایان توجه او «ترسّل» است. این اثر مشتمل برمقدمه، چهار منشأ و یک خاتمه است و از جمله آثاری است که از همان زمان تألیف و در عصر خود مولّف به شهرت و قبول عام رسیده، در ابتدای اثر نویسنده باختصار به بیان مبانی و موازین نظری ترسل و کتابت می پردازد و در ادامه نامه هایی را که در طول دوران دبیری اش از جانب سلطان حسین بایقرا به رشته تحریر در آورده، می آورد. انواع گوناگونی از نامه های رسمی و غیر رسمی در اثر آمده که می توان به گونه های زیر اشاره نمود: امثله، مناشیر، فرمان ها، نشان ها، سلطانیات، اخوانیات، عرضه داشت ها، اجوبه و.... اسفزاری کوشیده که اثر وی هم جامع مکتوبات عصر تیموری باشد و هم اینکه نمونه و الگویی برای کاتبان به دست دهد و شاید به همین علّت باشد که «ترسّل» از قبول عام برخوردار شده است. سبک اثر فنّی و مصنوع است و ساختارهای مکاتیب «ترسّل» شباهت بسیاری به ساختارهای رایج در میان سایر مترسّلان دوره تیموری و پیش از او دارد، جز آنکه برخی نمونه مکتوبات مانند کتابه، وقفنامه، مقدمه نویسی، قبر نوشته، تسلیت نامه، اسئله و... در این اثر به چشم می آید که باعث شده این اثر صرفاً در برگیرنده مکاتیب حکومتی چون نشان ها، منشورها و سلطانیات نباشد؛ چیزی که در میان آثار معاصران اسفزاری چندان مسبوق به سابقه نیست. نگارندگان مقاله حاضر برآنند تا ضمن معرفی محتوایی اثر اسفزاری، به بیان نظرات او در باب کتابت و دبیری و بررسی ویژگی های ساختاری اثر بپردازند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

کتابخانه‌های دیجیتال معنایی : مطالعه ساختار و محتوا

هدف: هدف از پژوهش حاضر، شناسایی ویژگی­های ساختاری و محتوایی کتابخانه‌های دیجیتال معنایی است. روش‌شناسی: این پژوهش با روش تحلیل ارزیابانه و با جامعه­ای متشکل از کلیة کتابخانه­های دیجیتال معنایی صورت گرفت. نمونه­گیری به روش هدفمند بود که تعداد 2 کتابخانة دیجیتال معنایی (گرین استون 3 و جروم) انتخاب شد که به‌ صورت رایگان در وب قابل‌دسترس بودند. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهۀ وارسی محقق‌ساخته، جهت ارز...

full text

کتابخانه‌های دیجیتال معنایی : مطالعه ساختار و محتوا

هدف: هدف از پژوهش حاضر، شناسایی ویژگی­های ساختاری و محتوایی کتابخانه‌های دیجیتال معنایی است. روش‌شناسی: این پژوهش با روش تحلیل ارزیابانه و با جامعه­ای متشکل از کلیة کتابخانه­های دیجیتال معنایی صورت گرفت. نمونه­گیری به روش هدفمند بود که تعداد 2 کتابخانة دیجیتال معنایی (گرین استون 3 و جروم) انتخاب شد که به‌ صورت رایگان در وب قابل‌دسترس بودند. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهۀ وارسی محقق‌ساخته، جهت ارز...

full text

محتوا و ساختار در تذکرۀالاولیای عطّار

چکیده عطّار عارفِ شاعری است که با تألیف تذکرۀالاولیا نقش شگرفی در حوزۀ ادبیّات منثور فارسی احراز کرده و یکی از شیرین­ترین شاهکارهای عرفانی ادب ایران را به یادگار گذاشته است. اخلاص مؤلّف به همراه بی­پیرایگی زبانش موجب شده است که تنها کتاب نثر او از برجسته­ترین آثار تاریخ تصوّف ایران شمرده شود و در ردیف اسرارالتّوحید محمّد بن منوّر در فرهنگ و شکل­گیری و ترویج تصوّف از منابع قابل اعتماد قرار گیرد. عطّار بی...

full text

محتوا و ساختار ارزشها در نوجوانان ایرانی

پـژوهش حاضر در پی کشف روابط معنایی و ساختـاری ارزشها در نوجوانان ایرانی بود. بدین منظور 1532 دانش‌آموز (766 دختـر، 766 پـسر) به نسبت مسـاوی در پایه‌های تحصیلی سوم راهنمایی (14 ساله) و سـوم نظری (17 ساله)، به روش نمونه‌برداری تصادفی طبقه‌بندی شده از 6 منطقة آمـوزش و پرورش شهر تهران انتـخاب و با «پرسشنامة تشبیهی ارزش» (شوارتز و دیگران، 2001)، ارزشیابی شدند. روی‌آورد آماری پژوهش برای تحلیل ساختاری...

full text

متن‌شناسی و بررسی ساختاری ده مجلس اسفزاری

موضوع این نوشتار بررسی ده مجلس اسفزاری است. این اثر از نثرهای خطابی و تعلیمی فارسی از قرن نهم هجری است. کتاب در ده بخش و به شیوة مجلس‌گویان و به‌صورت شفاهی بیان شده است. مریدان و علاقه‌مندان، آن را برپایة سخنان اسفزاری نوشته‌اند یا به‌اصطلاح املا کرده‌اند. نویسنده در این مقاله می‌کوشد تا این نسخة خطی ارزشمند دورة تیموری را با روش توصیف و تحلیل محتوا معرفی و از زاویة مجلس‌گویی، متن و ساختار این ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
متن شناسی ادب فارسی

جلد ۴، شماره ۳، صفحات ۱-۲۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023